De sponsorinkomsten van Nederlandse musea zijn in 2022 met 22 miljoen euro op hetzelfde niveau gebleven als in 2021. Dat blijkt uit de nieuwste Museumcijfers van de Museumvereniging.

De musea hebben in 2022 in totaal 1,2 miljard euro omzet, waarvan 43% eigen inkomsten, 5% coronasteun en 52% overheidssubsidies. Musea ontvangen 604 miljoen euro uit overheidssubsidies (exclusief coronasteun). De eigen inkomsten plus coronasteun komen in 2022 uit op 555 miljoen euro.

De trends in de eigen inkomsten en subsidies van musea vanaf 2019 lopen sterk uiteen. De eigen inkomsten (inclusief coronasteun) herstellen duidelijk na een dip in de coronajaren. De impact van de coronacrisis is te zien bekeken vanuit de verwachte eigen inkomsten gebaseerd op de historische trend van 2015-2019 (stijging van 3,8% per jaar). De eigen inkomsten (inclusief coronasteun) zijn in 2022 4% hoger dan in 2019, terwijl dat volgens de historische trend 12% hoger zou moeten zijn. Daar komt nog bij dat de subsidies ten opzichte van 2021 nauwelijks zijn gestegen, bij een inflatie van 10%.

Exclusief de coronasteun zijn de eigen inkomsten in 2022 nog 7% lager dan in 2019. Dit verschil van 35 miljoen euro wordt overigens wel gecompenseerd door de 54 miljoen euro aan ontvangen coronasteun. De eigen inkomsten plus coronasteun komen in 2022 uit op 555 miljoen euro. Als de stijgende trend in de eigen inkomsten tussen 2015 – 2019 zich had doorgezet tot 2022, zouden de eigen inkomsten echter 601 miljoen euro zijn geweest. De eigen inkomsten laten dus herstel zien, maar liggen nog onder het niveau dat we zouden verwachten zonder de impact van de coronacrisis.
De eigen inkomsten van de musea bestaan voor 4% uit sponsorgelden en voor 6% uit giften. 15% komt uit private fondsen. 43% bestaat uit entreegelden, inclusief de bezoekvergoeding van de Museumkaart Omdat het museumbezoek in 2022 weer is gestegen, is het relatieve belang van de entreegelden in 2022 hoger dan in 2021, toen de coronamaatregelen het bezoek flink beperkten. In 2021 vormden entreegelden slechts 32% van de eigen inkomsten. Ter vergelijk: in 2019 vormden inkomsten uit entree 46% van de eigen inkomsten.

Negatief bedrijfsresultaat
2022 telde in totaal 23,5 miljoen museumbezoeken, ondanks de verplichte sluiting in de eerste vier weken van het jaar. Alhoewel de terugkeer van het publiek goed nieuws is voor de sector, zorgen de stijgende lasten voor een grote druk op musea. Bij een inflatie van 10% zijn de overheidssubsidies voor musea van 2021 naar 2022 slechts 1% toegenomen. Omdat veel musea tijdens de coronacrisis flink moesten interen op hun reserves en voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van subsidies, komen veel instellingen in financiële problemen. 49% van de musea, vooral middelkleine instellingen, had in 2022 een negatief bedrijfsresultaat. De verwachting is dat de financiële druk de komende jaren blijft toenemen en meer musea in de problemen komen als de subsidies niet meestijgen.

De eigen inkomsten van musea zijn niet voldoende om de stijgende lasten mee te compenseren, zo constateert de Museumvereniging. “De toegankelijkheid van musea komt onder druk te staan als musea hun toegangsprijzen mogelijk verder moeten verhogen. Om dit en verdere verschraling in de sector te voorkomen is het noodzakelijk om de subsidies mee te laten stijgen met de inflatie. Zo kunnen musea zich blijven innoveren, een goed aanbod aanbieden en bijdragen aan verbinding in onze samenleving.”